تاثیرات بازی های رایانه ای خشونت آمیز بر روی کودکان و نوجوانان 29
راهکارهای مداخله ی ممکن و احتمالی 46
ب-مروری بر تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع در داخل یا خارج از کشور 48
فصل سوم
جامعه آماری 54
نمونه و روش نمونه گیری 54
ابزار جمع آوری اطلاعات 57
روش های آماری برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 58
فصل چهارم
یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها 60
فصل پنجم
خلاصه و نتایج تحقیق 73
محدودیتهای تحقیق 74
پیشنهادات محقق 75
منابع 76
مقدمه :
در جوامع امروز، همه ملتها با هر نظام سياسي و اجتماعي، پيشرفته و در حال پيشرفت به مسئله آموزش و پرورش توجه دارند و نسبت به ديگر فعاليتهاي اجتماعي براي آن اهميت بيشتري قائل هستند(خيّر،1365).
اين توجه بي دليل نيست و برمنطقي قوي بنياد نهاده شده است. زيرا امروز، تربيت فرزندان را از مهمترين نيازهاي زندگي اجتماعي مي شناسند. انگيزش از موضوعات روانشناختي است که توجه بسياري از روانشناسان و متخصصان تعليم و تربيت را به خود معطوف داشته است.
در اين ميان شناسايي عوامل مهم و مؤثر در انگيزش تحصيلي در ارتباط با ويژگيهاي آموزشگاهي و اجتماعي افراد کمک شايان توجهي به بهبود و وضعيت تحصيلي دانش آموزان خواهد کرد.
تعریف افت تحصیلی :
افت تحصیلی نمره ای است که دانش آموز در امتحان بدست آورده است ، با توجه به اینکه سقف نمرات تا نمره 20 میباشد ، نمرات پائین تر از 20 به میران که از آن کاهش پیدا می کند افت تحصیلی می شود و باعث تکرار پایه تحصیلی می شود .
تکرار پایه تحصیلی عبارت است از : تکرار یک کلاس برای دانش آموزان که در خلال یک سال تحصیلی در همان کلاس پایه ای که در سال قبل به سر می برده به تحصیل ادامه دهد .
علتهای افت تحصیلی :
علل و عوامل گوناگونی در مسئله افت تحصیلی مداخله دارند ، نظریه پردازان آموزش و پرورش این عوامل را دسته بندی کرده و در گروههای کلی آنهارا معرفی و مورد بحث قرار داده اند که به ذکر بعضی از این دسته بندی ها می پردازیم ، این دسته بندی ها توسط ماهنامه آموزش استان اصفهان بیان شده است .
بعضی از نظریه پردازان عوامل افت تحصیلی را به صورت زیر بیان می دارند .
1 - علت های مربوط به خود دانش آموز
2 – علت های مربوط به اجتماع و خانواده و عقب ماندگی خانواده
3 – علتهای مربوط به اجتماع و محیط خارج از مدرسه
4 – علتهای مربوط به آموزشگاه
علاوه بر علتهای بالا می توان علل دیگر را به آن اضافه کرد که خانم فرقانی رئیسی در رابطه با شناسایی و علل افت تحصیلی اینگونه بیان می دارند : علل متعددی از نظر محیطی و وضعیت جسمانی می تواند به عنوان عامل نقش داشته باشد ، نظیر وضعیت خانوادگی از نظر تغییرات ناگهانی اقتصادی و روانی حوادث ناگهانی در تشکل خانواده ، مرگ یا جدایی و یا اختلالات خانوادگی ، تولد کودک جدید ، مهاجرت از شهری به شهر دیگر ، جابجایی مدرسه و حتی گاه جابجایی مقاطع تحصیلی ، مثلا از دبستان به دوره راهنمایی یا دبیرستان و یا حتی گاه تغییر معلم و یا مشکلات روانی دانش آموزان در دوره نوجوانی و یا بیماری جسمانی کودک در یک دوره خاص و در دبیرستان عدم انتخاب رشته تحصیلی مناسب با استعداد دانش آموز .
علل دیگری که در زمینه مربوط به معلم در مورد افت تحصیلی می توان ذکر کرد ، فهرست وار به شرح زیر است :
1 – خصوصیات فردی معلم
2 – عدم انگیزه کاری لازم و علاقه به رشته کاری
3 – نداشتن کارآیی و تخصص لازم شغلی
4 – نداشتن معلومات کافی و لازم در رابطه با کلاس در رشته مورد تدریس
5 – عدم کارآیی در انتقال داشته ها و معلومات خویش به فراگیران
6 – عدم توجه به مسائل روانشناسی یادگیری و بهره گیری از روشهای آموزشی علمی و مطلوب
7 – تکیه بر روی معلم محوری به جای دانش اموز محوری
8 – عدم شناخت دانش آموزان و توجه به مشکلات و ناراحتی ها و به طور کلی ناتوانی های روحی و جسمی دانش آموزان و احیانا کوشش در جهت برطرف نمودن آنها
9 – اعمال تنبیه بدنی معلمان با شاگردان
10 – ندیدن دوره های پیش از خدمات و ضمن خدمت
تعریف ارزشیابی :
ارزشيابي در آموزش و پرورش تعاريف متعددي دارد.
1 - كرونباخ ( cronbach) :ارزشيابي را جمعآوري و به كار گيري اطلاعات در جهت اتخاذ تصميم براييك برنامهآموزشي تعريف مي كند. ( شيرازي،علي، ص 236)
2- بي باي ( Beeby) : ارزشيابي را فراگرد جمع آوري و تفسيرمنظم شواهدي كه در نهايت به قضاوت ارزشيابي نظر به اين كه به اقدام شخصي بيانجامد ،مي داند. ابعاد اين تعريف : جمع آوري شواهد ، تفسير ، قضاوت وتصميم گيري است. ( شيرازي ، علي ،ص 236)
استا فل بيم : ارزشيابي رافرايند، تعيين كردن ( Delineating) ، به دست آوردن ( Obtaining) و فراهم ساختن ( Providing) اطلاعاتمفيدي براي قضاوت در تصميم گيري ها تعريف كردند.
انواع ارزشيابي
الف : اسكريون ( scriven) ارزشيابي ها رابر دو نوع ارزشيابي پاياني و تكويني تقسيم مي كند.
1 - ارزشيابي پاياني ( sammative Evaluation) : ارزشيابي كه در مدارس متداول است و شاملارزشيابي آخر سال يا دوره دانش آموزان برنامه يا روند آموزشي است.
مهمترين نقص ارزشيابي پاياني ماهيت مقطعي بودن آن است ، لذاقادر نيست اصلاحات يا تغييرات ضروري را در طول سال يا برنامه در جهت بهبودي وبهسازي فعاليتها ايجاد كند.
2 - ارزشيابي تكويني يا مستمر ( Formative Evluation) : در اين ارزشيابي اطلاعات به طور مداوم جمع آوري و مورد استفاده قرارمي گيرد و نياز به بازخورد هاي فردي – محيطي دارد تا بتواند تصميم گيري هاي لازم رادر جهت افزايش اثر بخش برنامه ها يا فعاليتهاي آموزشي اتخاذ كند. اين نوع ارزشيابيبيشتر به فراهم آوردن اطلاعات براي بهبودي كار تاكيددارد.
ب : استافل بيم ( stuffle beam) : ارزشيابي را در چهار نوع بيان مي كند .
ارزشيابي زمينه ( Context Evaluation) : هدف اين ارزشيابي فراهم ساختن يا ارائه يك منطق براي تعييناهداف است. براي رسيدن به آن محيط – شرايط واقعي و مشكلات موجود – بايستي بررسيشوند وتصميماتي مبتني بر اصلاح شرايط و مشكلات اتخاذ گردد تانيل به اهداف مورد نظر را ميسر سازد.
ارزشيابي درونداد ( Input Evaluation) : اين نوع ارزشيابي در ارتباط با چگونگي استفاده از منابع براي نيل به اهدافبرنامه است شامل ارزشيابي توانايي هاي سازمان ، استراتژي هايي در جهت نيل به اهدافبرنامه و طراحي يك استراتژي اجرايي – عملياتي گردد.
ارزشيابي فر آيند ( Process Evaluation) : به باز خورد هاي دوره اي خصوصا شناسايي نقص درونداد ها در حين اجرايبرنامه مربوطه است.
ارزشيابي برونداد ( Product Evaluation) : به سنجش نتايج مي پردازد كه نه تنها در آخر بلكه بر حسب ضرورت در فواصلبرنامه صورت مي گيرد.
يكي از تخصص هاي مورد نياز دست اندركاران تعليم و تربيت درسطوح مختلف سازماني و اجرايي بر خوردار بودن از دانش ، مهارت سنجش و ارزشيابيپيشرفت تحصيلي مي باشدكه فقدان آن در عرصه عمل و اجرا ناكار آمدي فر آيند ياددهي- يادگيري را به دنبال خواهد داشت. با وجود آگاهي از توانايي هاي علمي و تجربي دبيرانو معلمان گرامي و مديران آگاه و دلسوز واحد هاي آموزشي در حيطه ي سنجش و ارزشيابيپيشرفت تحصيلي ، ليكن به دليل اهميت موضوع و نيز ظرافت ها و پيچيدگي هاي اين امراميد است با عنايت همكاران ارجمند در جهت تحقق اهداف آموزشي وتربيتي شاهد تعاملي پويا ، مستمر و پايدار باشيم ،
الف. اصطلاحات و مفاهيم ارزشيابي و امتحانات
ب. ارزشيابي تكويني و شيوه اجراي آن
الف)تعريف اصطلاحات ومفاهيم ارزشيابي پيشرفت تحصيلي
ارزشيابي ( Evaluation) :اصطلاح ارزشيابييا ارزيابي به طورساده به تعيين ارزش (Value) براي هرچيزيادآوري ارزشي ( Value judgement) كردن گفته مي شود
ارزشيابي به يك فرآيند نظام داربراي جمع آوري، تحليل وتفسيرا طلاعات گفته ميشود به اين منظور كه تعيين مي شود آيا هدف هاي موردنظر تحقق يافته اند يادرحال تحققيافتن هستند وبه چه ميزاني.
ارزشيابي پيشرفت تحصيلي( Academic achevement evaluation): ارزشيابي پيشرفت تحصيلي عبارت ازسنجش عملكرديادگيرندگان ومقايسه نتايج حاصل باهدفهايآموزشي ازپيش تعيين شده به منظورتصميم گيري دراين باره كه آيا فعاليت هاي آموزشي معلم و كوششهاي يادگيري دانشآموزان يا دانشجويان به نتايج مطلوب انجاميده اند و به چهميزاني.
ارزشيابي آغازين ( Preassessment) : نخستين ارزشيابي معلم كه پيش از فعاليت هاي آموزشي او به اجرا در مي آيدارزشيابي آغازين ناميده مي شود.
ارزشيابي تكويني يا مستمر ( Formative evaluation): آن چه عمدتا به منظور كمك به اصلاح موضوع مورد ارزشيابي يعني برنامهيا روش آموزشي ، مورد استفاده قرارمي گيرد ، ارزشيابي تكوينينام دارد.
ارزشيابي تشخيصي (Dignostic evaluation) : نوعي از ارزشيابي تكويني است كه با هدف تشخيص مشكلاتيادگيري دانش آموزان در يك موضوع درسي به كار ميرود و معمولا در جريان آموزش انجاممي گيرد.از طريق ارزشيابي تشخيصي مي توان معاومات و مهارتهاي لازم دانش آموزان رابراي ورود به مطالب جديد تشخيص داد ونيز معياري است براي سنجش رفتار ورودي دانشآموزان كه به كمك آن مي توان نقطه شروع فعاليت هاي آموزشي را مشخص كرد .
ارزشيابي تراكمي يا پاياني( Summative evaluation) : در ارزشيابي تراكمي تمام آموخته هاي دانش آموزان درطول يك دوره آموزشي تعيين مي شوند و هدف آن نمره دادن به دانش آموزان و قضاوتدرباره اثر بخشي كار معلم و برنامه درسي با يكديگر است. به وسيله اين ارزشيابي ميتوان ياد گيري هاي متراكم دانش آموزان را در طول يك دوره آموزشي اندازه گيري كرد وچون معمولا در پايان دوره آموزشي به عمل مي آيد به آن ارزشيابي پاياني نيز ميگويند.
اندازه گيري ( Measurement ): اندازه گيري فرآيندي كه تعيين مي كند يك شخص يا يك چيز چه مقدار از يك ويژگي برخوردار است.
آزمون ( test): آزمون وسيله ياروشي نظام دار براي اندازه گيري نمونه اي از رفتاراست.
آزمودن ( testing) : وقتي كه براياندازه گيري يكي از ويژگي هاي رواني يا تربيتي يك فرد يا گروهي از افراد از آزموناستفاده مي شود به اين عمل يا فعاليت آزمودن ميگويند.
سنجش ( Assessment) : سنجش به يكتحليل جامع و چند وجهي از عملكرد گفته مي شود.
پرسشنامه ( Questionnaire) : مجموعه اي سوال كه به روش علمي تهيه شده و ارزشياب يا پژوهشگر از طريق آن قادر به جمعآوري اطلاعات مورد نياز جهت انجام طرح خود مي باشد.
سوال عيني ( Objective items) : به سوالاتي اطلاق مي شود كه مي تواند به طور عيني نمره گذاري شود. اين سوالچنان است كه افراد پاسخي را از ميان فهرستي از پاسخ ها انتخاب ميكنند.
تنه سوال ( Stem): بخش مقدماتي يكسوال عيني را تنه سوال گويند.
سوال انشايي ( Essay items) : نوعي سوال كه دانش آموز تقريبا پاسخي طولاني را كه تا چند بند مي رسد نوشته وسازمان دهد.
سوال جور كردني ( Matching item) : عبارت از سوالي كه شامل دو ستون سؤال وجواب است واز دانش آموز خواسته مي شود كهبين موارد دو ستون ارتباط را پيدا كند.
سوال چند گزينه اي ( Multiple choice item) : عبارت از شكلي از سوال است كه در آن آزمايش شونده پاسخ صحيح را ازيك فهرست كزينه هاي محتمل انتخاب مي كند .
سوال صحيح.غلط ( True – False item) : عبارت از شكلي از سوال است كه در آن امتحان شونده بيان مي دارد كه آيا جمله ايكه در اختيارش قرار داده شده صحيح يا غلط است .
نمره گذاري تحليلي ( Analytic Scoring): عبارت از نوعي نمره گذاري سوالات انشايي است كه در آن نكات خاصهر پاسخ صحيح شناسايي شده و به طور جداگانه نمره گذاري ميشود.
جدول مشخصات ( Table of specifications) : عبارت از يك جدول دو بعدي است كه شامل محتوا و فرآيند شناختي مورداستفاده در طرح ريزي يك آزمون مي باشد .
امتحان ( Examination) : عبارتاست از تعدادي سوال كه به صورت گزينش تصادفي از جامعه اي از سوال ها تهيه مي شود ويا به عبارت ديگر عبارت از يك وسيله يا روشي كه در آن آزمودني ها با تعدادي سوالهاي همخوان و هماهنگ با يكديگر مواجه مي گردند ، يا به انجام فعاليت هاي علمي وادارمي شوند ، كه در آن نتيجه اين شرايط و در خاتمه موقعيت ، مي توان تواناييهاي افرادشركت كننده در امتحان مقايسه كمي به دست آورد.
روايي ( Validity) :
روايي اصطلاحي است كه آزمون براي تحقق بخشيدن به آن درست شده استاشاره مي كند به سختي ديگر آزموني داراي روايي است كه براي اندازه گيري آنچهموردنظر است مناسب باشد.
پاياني ( Relidity) : پاياني يك وسيله اندازه گيري بهدقت آن اشاره مي كند .يكآزمون درصورتي داراي پاياني است كه اگردريك فاصله ي زماني كوتاه چندين باربه گروهواحدي ازافرادبدهيم نتايج حاصل نزديك به هم باشد.
ب)تعريف عملياتي واژه هاي ارزشيابي و امتحانات درقلمروكاري اداره كل سنجشوارزشيابي تحصيلي :
ضوابط سنجش وارزشيابي پيشرفت تحصيلي : مجموعه قوانين مدون وتصويب شدهتوسط شوراي عالي آموزش و پرورش مي باشد كه اهداف ارزشيابي و سنجش توان تحصيلي دانشآموزان براساس مقررات را دربر مي گيرد.
امتحانات داخلي : امتحاناتي است كه طبق برنامه معين وبا همكاري مشترككاركنان آموزشي واداري واحد آموزشي زير نظر مدير انجام مي شود درامتحانات داخليتهيه سؤالها وتصحيح اوراق امتحاني برعهده معلملن مربوط مي باشد.
امتحانات هماهنگ : عبارت از امتحاناتي است كه دربعضي درسها طبق برنامه يمعين و سؤالهاي يكسان درسراسركشور ياسراسراستان توسط اداره ي كل سنجش و ارزشيابيتحصيلي ويا سازمان آموزش و پرورش استان دفترمدارس خارج از كشور تهيه و درمحلواحدآموزشي زير نظر مدير انجام مي شود.در امتحانات هماهنگ تصحيح اوراق امتحاني برعهده معلمان مربوط مي باشد.
امتحانات نهايي : امتحانات درسهايي از پايه سوم متوسطه است كه به صورتسراسري (كشوري) با برنامه همزمان و سؤالهاي يكسان توسط اداره كل سنجش ارزشيابيتحصيلي تهيه مي شود وزيرنظر سازمان آموزش وپرورش استان
دفتر مدارس خارج از كشور به وسيله عوامل اجرايي امتحانات (هيئات ممتحنه ) كهاز طرف ادارات آموزش و پرورش شهرستان ها و مناطق معين مي شود برگزار مي گردددرامتحانات نهايي برگزاري امتحان و تصحيح اوراق به صورت متمركز انجام ميشود.
تاييديه تحصيلي : به سنتي گفته مي شود كه مندرجات مدارك تحصيلي دورههاي مختلف در آن مورد تاييد قرا ر مي گيرد
ارزش تحصيلي : به سندي اطلاق مي شود كه نشان دهنده ارزش مدرك تحصيليازنظر علمي و استخدامي با توجه به آراء صادره ازمراجع ذي صلاح قانوني باشد.
بانك سؤال : بانك سؤال مجموعه نسبتا وسيعي از پرسشهاي آزمونهايپيشرفت تحصيلي است كه براساس محتوا وويژگيهاي رون سنجي مانند سطح دشواري و رو.اييملاكي در سؤال طبقه بندي و سازماندهي شده است.
تعريف ارزشيابي تكويني يا مستمر : آنچه عمدتا به منظور كمك بهاصلاح موضوع مورد ارزشيابي يعني برنامه يا روش آموزشي ، مورد استفاده قرار مي گيرد، ارزشيابي تكويني نام دارد.